GS.TS Nguyễn Xuân Yêm cho rằng, muốn đổi mới giáo dục đào tạo , coi đây là đột phá thì phải tăng quyền cho hiệu trưởng.
GS.TS Nguyễn Xuân Yêm cho rằng, muốn đổi mới giáo dục đào tạo, coi đây là đột phá thì phải tăng quyền cho hiệu trưởng.
Tự chủ không phải buông lỏng quản lý
Chiều 11.7, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức Tọa đàm “Tự chủ đại học – Cơ hội nào để phát triển?". Tọa đàm thu hút nhiều chuyên gia đầu ngành cùng phân tích về những chuyển động, thuận lợi, khó khăn và cơ hội để phát triển hệ thống đại học.
PGS.TS. Lưu Bích Ngọc – Chánh Văn phòng Hội đồng quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực cho rằng, tự chủ giáo dục đại học của Việt Nam thời gian qua đã thành một động lực để thúc đẩy phát triển hệ thống giáo dục đại học nước ta.
"Chúng ta cũng đã có nhiều thành tựu đáng ghi nhận, nhưng dường như trong 10 năm trở lại đây, tốc độ đi hơi chậm so với mong muốn của Đảng, Nhà nước, cũng như của xã hội" - bà Ngọc nói và chỉ ra 3 nguyên nhân chính: Xã hội và chính các cơ sở giáo dục đại học hiện nay ở Việt Nam trong thời gian qua đã hiểu chưa đúng về tự chủ đại học; tình trạng mâu thuẫn trong quyền lực, điều hành, quản lý; cơ chế tự chủ chưa thực sự mở.
Khẳng định tự chủ không phải là buông lỏng quản lý, bà Ngọc cho rằng, Nhà nước đóng vai trò "kiến tạo", ban hành các chính sách về các quy chuẩn chung như chuẩn cơ sở giáo dục đại học, chuẩn chương trình đào tạo và chuẩn đầu ra. Còn tất cả các hệ thống hậu kiểm ở phía sau sẽ đi vào và phát triển mạnh mẽ hơn để giám sát sự vận hành, đảm bảo chất lượng của các cơ sở giáo dục đại học tự chủ sẽ có các sản phẩm đào tạo đầu ra có thể đáp ứng nhu cầu của xã hội.
"Tất cả những tư tưởng này đang được chuyển hóa vào Luật Giáo dục Đại học sửa đổi. Dự kiến, Luật này sẽ được trình Quốc hội xem xét thông qua vào kỳ họp tháng 10 năm 2025, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho giai đoạn phát triển mới" - bà Ngọc nói.
Đổi mới giáo dục đào tạo phải có quan niệm, tư duy mới
PGS.TS Hoàng Đình Phi – Hiệu trưởng Trường Quản trị và Kinh doanh (HSB), Đại học Quốc gia Hà Nội – chia sẻ, hành trình tự chủ hoàn toàn của một trường đại học công lập tại Việt Nam đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của tập thể.
Trong bối cảnh toàn cầu, ông cho rằng, giáo dục đại học cần được định vị ở đỉnh cao của kim tự tháp tri thức, thay vì phổ cập hóa một cách đại trà. Không phải mọi tỉnh đều cần một trường đại học quy mô lớn, mà cần tập trung vào chất lượng khoa học và đào tạo.
“Đối với những người không phù hợp với con đường học thuật, việc học nghề hoặc các ngành đào tạo khác là lựa chọn hợp lý, tránh lãng phí thời gian, nguồn lực của gia đình và xã hội” - PGS.TS Hoàng Đình Phi nói.
Đồng quan điểm, GS.TS Nguyễn Xuân Yêm – Viện trưởng Viện An ninh phi truyền thống, Trường Quản trị và Kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, giáo dục đại học - giáo dục tinh hoa, cần tính toán lại, rút bớt các trường đại học để có những mạnh.
Ông cũng cho rằng, muốn đổi mới giáo dục đào tạo, coi đây là đột phá thì phải tăng quyền cho hiệu trưởng. Tất cả đổi mới của nhà trường phải bắt đầu từ thầy giáo, đặc biệt là hiệu trưởng, người quyết định sự đổi mới và thành công của giáo dục và đào tạo.
Bên cạnh đó, muốn đổi mới giáo dục đào tạo phải có quan niệm mới, tư duy mới về thầy giáo. Thầy giáo ngày nay không chỉ giỏi về dạy học, giỏi về nghiên cứu khoa học mà còn phải giỏi về thực tiễn.
Đội ngũ giáo viên không chỉ là kiêm chức, phải tham gia vào công tác quản lý, tổ chức giảng dạy; những nơi dạy về kinh tế phải có sự tham gia của các nhà hoạt động kinh tế, các giám đốc doanh nghiệp dạy cho các em cách làm giàu.
“Thầy giáo không biết cách tự làm giàu cho mình thì không thể đi dạy người khác làm giàu được, đây là một thực tiễn” - GS.TS Nguyễn Xuân Yêm gợi mở, đồng thời cho rằng, phải tăng cường nguồn lực. Quốc hội, Chính phủ ưu tiên phát triển, dành nguồn ngân sách thỏa đáng, trong điều kiện có thể của Việt Nam, cho giáo dục và đào tạo.
Đọc bài gốc tại đây.