Xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới

Chính sách miễn học phí từ mầm non đến phổ thông là chủ trương nhân văn, góp phần đảm bảo công bằng giáo dục trên toàn quốc, hướng tới xây...

Chính sách giáo dục nhân văn

Trong bài phát biểu bế mạc Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 11 khóa XIII, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới là một trong các giải pháp căn cơ để khắc phục nguy cơ tụt hậu.

Còn trước đó, Bộ Chính trị đã quyết định miễn hoàn toàn học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước từ năm học 2025-2026. Ước tính của Bộ GDĐT, để thực hiện chủ trương này, Nhà nước phải chi trả khoảng 30.000 tỉ đồng (nếu trừ ngân sách địa phương của các tỉnh/thành phố đã thực hiện miễn học phí thì ngân sách Trung ương sẽ phải thực hiện ít hơn số này).

Nhà giáo ưu tú Nguyễn Văn Ngai - nguyên Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM - cho biết, hiện nay trên thế giới đã có nhiều nước thực hiện chính sách miễn học phí cho học sinh.

"Đây là quyết sách quan trọng, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước ta với công tác giáo dục. Chính sách có tính nhân văn rất cao, giúp cho học sinh đặc biệt ở những vùng sâu, vùng xa có cơ hội được học tập bình đẳng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Tạo điều kiện để học sinh trong độ tuổi đi học được đến trường, đồng thời góp phần nâng cao dân trí, phổ cập giáo dục", ông Ngai nhận định.

TS Nguyễn Tùng Lâm - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Tâm lý Giáo dục Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giáo dục Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) ủng hộ chính sách miễn học phí, cho rằng, đây là chủ trương nhân văn, góp phần phát triển giáo dục, mang lại hạnh phúc cho người dân và phù hợp với bước tiến của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Cần thêm chính sách quan tâm đến đời sống của nhà giáo

Bên cạnh sự ủng hộ, đồng tình, nhà giáo Nguyễn Văn Ngai cũng bày tỏ lo lắng trước việc lạm thu ở một số trường học trong thời gian qua. Ông Ngai cho biết, bên cạnh học phí, phụ huynh học sinh còn phải đóng các khoản khác và tình trạng thu sai quy định thường xảy ra ở những khoản thu này.

Do đó, ông mong muốn các cơ quan chức năng cần có biện pháp cứng rắn, xử lý nghiêm khi phát hiện tình trạng lạm thu ở cơ sở giáo dục. Ông Ngai cho rằng, khi chính sách miễn học phí được áp dụng, các cơ quan chức năng cần triển khai nhanh chóng trong việc cấp bù học phí cho các cơ sở giáo dục để tránh việc chậm trễ.

Theo ông Nguyễn Văn Ngai, cùng với chính sách miễn học phí, Thông tư 29/2024 của Bộ GDĐT quy định về việc dạy thêm học thêm có hiệu lực bước đầu đã ghi nhận nhiều phản hồi tích cực. "Có thể thấy, chúng ta không cấm việc dạy thêm học thêm, nhưng quy định tại Thông tư 29 đang hướng đến việc không còn học thêm dạy thêm. Nếu làm được điều này thì nền giáo dục của chúng ta có một bước tiến vượt bậc", nhà giáo Nguyễn Văn Ngai nói.

Các chuyên gia đều nhận định, chính sách miễn học phí cho học sinh từ mầm non đến giáo dục phổ thông nhân văn, hướng tới mục tiêu xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới.

Tuy nhiên, TS Nguyễn Tùng Lâm bày tỏ mong muốn Bộ Chính trị tiếp tục quan tâm hơn nữa tới cơ chế đầu tư phát triển giáo dục cho đúng với nền kinh tế thị trường hội nhập quốc tế, tạo điều kiện cho các nhà trường được tự chủ. Một trong số đó, là quan tâm hơn tới đội ngũ nhà giáo, sớm quyết định lương của nhà giáo để thu hút được người tài.

TS Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp, Bộ GDĐT cho hay, để thực hiện việc giảm học phí từ năm học 2025-2026, sẽ tiêu tốn ngân sách Nhà nước một khoản tương đối lớn nên rất cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt nguồn lực để đảm bảo kinh phí trong thực hiện.

Ông Vinh kiến nghị, song song với việc miễn học phí, ngành giáo dục cần kiểm soát chất lượng dạy và học, đảm bảo thu nhập cho giáo viên, đồng thời có giải pháp phù hợp để tránh ảnh hưởng đến định hướng phân luồng học sinh sau THCS.

Đọc bài gốc tại đây.