Chóng mặt bất thường, đau đầu dai dẳng, tê hoặc ngứa một bên, đột ngột mờ mắt... là những dấu hiệu người bệnh có thể trải qua một tháng trước cơn đột quỵ.
Đột quỵ thường được ví như một tiếng gõ cửa bất ngờ vì nó đến nhanh và đột ngột. Tuy nhiên, thực tế cho thấy phần lớn các cơn đột quỵ không xảy ra mà không có dấu hiệu báo trước. Cơ thể con người vẫn âm thầm đưa ra những lời cảnh báo, đôi khi từ vài tuần đến một tháng trước khi cơn đột quỵ.
Vấn đề nằm ở chỗ những dấu hiệu này rất mờ nhạt, dễ bị nhầm lẫn với cảm giác mệt mỏi hoặc căng thẳng do công việc, sinh hoạt hàng ngày. Nhưng nếu quan sát kỹ, bạn sẽ thấy có một quy luật. Khi các biểu hiện này trở nên bất thường, kéo dài hoặc không giống với trạng thái cơ thể thường thấy, đó là lúc bạn cần đặc biệt chú ý. Dưới đây là 6 dấu hiệu có thể xuất hiện một tháng trước khi đột quỵ.
Những cơn chóng mặt khác thường
Cảm giác chóng mặt thường được quy cho việc bỏ bữa, thiếu nước hay thay đổi tư thế quá nhanh. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Đột quỵ Mỹ (American Stroke Association), chóng mặt đột ngột - khi cảm thấy mọi thứ quay cuồng hoặc mất thăng bằng - có thể là dấu hiệu sớm của đột quỵ, nhất là khi liên quan đến vùng sau của não.
Điểm đáng chú ý là kiểu chóng mặt này thường kéo dài hơn bình thường, xảy ra không rõ nguyên nhân, và khác biệt rõ rệt so với cảm giác xây xẩm thông thường. Nó giống như một sự rối loạn đột ngột từ bên trong, gây mất phối hợp vận động và định hướng cơ thể.
Đây là kiểu triệu chứng âm thầm lặp đi lặp lại, không ồn ào nhưng dai dẳng. Khi cơ thể báo hiệu bằng những cơn chóng mặt lạ và kéo dài, rất có thể đó là lời cảnh báo về một vấn đề mạch máu đang âm thầm phát triển.
Mệt mỏi bất thường, cảm giác như cơ thể 'chậm lại'
Phần lớn mọi người thường cho rằng sự mệt mỏi xuất phát từ áp lực công việc, thiếu ngủ hay căng thẳng cảm xúc. Tuy nhiên, các nhà thần kinh học ghi nhận rằng nhiều bệnh nhân từng trải qua đột quỵ đều nhớ lại cảm giác mệt mỏi kỳ lạ kéo dài trong nhiều tuần.
Nó không phải là cảm giác buồn ngủ quen thuộc sau bữa trưa, mà là một trạng thái kiệt sức sâu bên trong, như thể cơ thể đang hoạt động với mức năng lượng cực thấp. Cơ bắp có thể trở nên chậm chạp, và những việc đơn giản hàng ngày cũng trở nên quá sức.
Tình trạng mệt mỏi cực độ này bắt nguồn từ việc não bộ phải gắng sức hơn để bù đắp cho lưu lượng máu bị gián đoạn hoặc do các cục máu đông nhỏ đang âm thầm hình thành, ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của hệ thần kinh.
Đau đầu kéo dài
Đau đầu thường xuyên thường được gắn với căng thẳng, đau nửa đầu hoặc tư thế ngồi sai. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu, kiểu đau đầu mới xuất hiện - đặc biệt nếu trở nên thường xuyên hơn, dữ dội hơn hoặc không thuyên giảm khi dùng thuốc thông thường - có thể là cách mà não đang gửi tín hiệu kêu cứu. Nguyên nhân có thể đến từ những cục máu đông nhỏ hoặc sự thu hẹp của động mạch, làm giảm lưu lượng oxy lên não.
Những cơn đau đầu này thường có cảm giác như bị đè nặng ở một bên đầu, hoặc nhói âm ỉ phía sau hốc mắt. Chúng khác với các cơn đau nửa đầu thông thường, và thường đi kèm với những triệu chứng khác như mệt mỏi, rối loạn thị giác hay mất thăng bằng.
Tê hoặc châm chích ở một bên
Chúng ta thường cho rằng cảm giác tê bì là do nằm đè lên tay, ngồi sai tư thế, hoặc dây thần kinh bị chèn ép. Tuy nhiên, nếu tê hoặc châm chích xảy ra ở một bên cơ thể - dù ở mặt, tay hay chân - thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ. Theo các chuyên gia thần kinh, đây là một trong những biểu hiện thần kinh sớm nhất cho thấy lưu lượng máu lên não đang bị suy giảm.
Nếu tình trạng này xuất hiện rồi biến mất, người bệnh rất dễ bỏ qua. Nhưng thực tế, đó có thể là dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) - một "cơn đột quỵ nhẹ" đang âm thầm diễn ra. Và đáng sợ hơn, TIA thường là báo hiệu trước cho một cơn đột quỵ nghiêm trọng chỉ sau một thời gian ngắn.
Mắt mờ đột ngột, mất thị lực tạm thời
Mắt mờ, nhìn đôi hoặc khó tập trung thường bị cho là do sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều, mỏi mắt hay cần thay kính. Tuy nhiên, khi lưu lượng máu lên não bị gián đoạn, thị giác thường là một trong những chức năng bị ảnh hưởng sớm nhất.
Biểu hiện có thể là nhìn mờ đột ngột, mất thị lực tạm thời, hoặc nhìn thu hẹp. Những rối loạn này thường không gây đau và có thể biến mất chỉ sau vài phút, nhưng nếu liên tục lặp lại đặc biệt ở một bên mắt, hoặc đi kèm với chóng mặt, đây có thể là dấu hiệu của một cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA).
Nói năng khó khăn
Việc nói nhầm từ, ngập ngừng giữa câu thường bị xem là do mệt, lơ đãng hay mất tập trung. Tuy nhiên, trong y khoa, tình trạng này được gọi là "mất ngôn ngữ" (aphasia), và nó có thể bắt đầu một cách âm thầm, tinh vi.
Người bệnh có thể cảm thấy từ ngữ như bị "mắc kẹt", nói sai, hoặc có độ trễ trong việc hiểu người khác nói gì. Đây là những dấu hiệu sớm cho thấy các trung tâm ngôn ngữ của não đang gặp vấn đề, có thể do lưu lượng máu và oxy lên não bị suy giảm.
Khi việc giao tiếp thường xuyên gặp trục trặc - như vấp khi nói câu đơn giản, quên từ quen thuộc, hay khó diễn đạt suy nghĩ rõ ràng - đó không còn là chuyện đơn giản. Cơ thể có thể đang âm thầm báo hiệu tình trạng căng thẳng não bộ, và nguy cơ đột quỵ đang đến gần.
Hướng Dương (Theo Times of India)
Đọc bài gốc tại đây.