Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đề án được xem là bước triển khai quan trọng, hướng tới hướng tới một nền nông nghiệp bền vững, phát thải thấp và góp phần giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Theo Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050,” dự kiến đến năm 2035, lĩnh vực trồng trọt sẽ góp phần giảm ít nhất 15% tổng lượng phát thải khí nhà kính; xây dựng và phát triển nhãn hiệu “Phát thải thấp” cho các sản phẩm của ngành.
Ngoài ra, mỗi tỉnh tổ chức triển khai ít nhất 1 mô hình sản xuất giảm phát thải có khả năng nhân rộng và thí điểm ít nhất 15 mô hình canh tác có khả năng phát triển tín chỉ carbon đáp ứng được yêu cầu của các tổ chức quốc tế.
Mỗi tỉnh, thành triển khai 1-2 mô hình phát thải thấp
Sáng 22/10, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội nghị công bố Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050” và tham vấn cho Kế hoạch hành động triển khai đề án.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung, nhấn mạnh việc xây dựng và công bố Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050” là bước đi chiến lược, thể hiện tư duy đổi mới và quyết tâm của ngành Nông nghiệp và Môi trường trong thời kỳ chuyển đổi xanh và hội nhập quốc tế sâu rộng.
“Đề án không chỉ đơn giản là một nhiệm vụ chuyên môn thuần tuý mà còn là cam kết của Việt Nam về một nền nông nghiệp minh bạch, trách nhiệm; góp phần đáng kể vào việc thực hiện cam kết chính trị quan trọng về Đóng góp quốc gia tự quyết định (NDC) và mục tiêu phát thải ròng bằng ‘0’ vào năm 2050,” ông Trung nói.
Dẫn số liệu công bố về kết quả kiểm kê khí nhà kính quốc gia gần đây nhất của ngành nông nghiệp, ông Trung cho biết lĩnh vực trồng trọt chiếm gần 80% tổng phát thải khí nhà kính của toàn ngành nông nghiệp, trong đó sản xuất lúa nước là nguồn phát thải chính. Bên cạnh đó, các nghiên cứu khoa học về mức độ hấp thụ carbon của cây trồng nông nghiệp lâu năm cũng chưa được thực hiện một cách bài bản để có các khuyến cáo cụ thể, kịp thời trong quá trình canh tác.
“Do vậy, việc cơ cấu lại sản xuất theo hướng bền vững, giảm phát thải - tăng hiệu quả - giảm chi phí sản xuất không chỉ là yêu cầu tất yếu của thời đại, mà còn là cơ hội để nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định thương hiệu nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế,” ông Trung nhấn mạnh.
Ông Trung cũng lưu ý mặc dù đang phải đổi mặt với nhiều khó khăn về nhận thức, về cơ sở hạ tầng, về khoa học công nghệ và nguồn lực, nhưng Đề án đã xác định được 6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, từ chuyển đối cơ cấu cây trồng, phát triển và ứng dụng các gói kỹ thuật; triển khai các mô hình và mở rộng diện tích áp dụng biện pháp canh tác giảm phát thải, thiết hệ thống MRV, nâng cao năng lực và chuyển đổi nhận thức; kết nối thị trường cho các sản phẩm phát thải thấp.
Để thực hiện thành công các nhiệm vụ này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã xác định 7 nhóm giải pháp chính nhằm triển khai đồng bộ gồm: Nâng cao năng lực quản lý nhà nước với trọng tâm là hoàn thiện cơ chế, chính sách; khoa học công nghệ; tổ chức sản xuất; xây dựng cơ sở dữ liệu; các giải pháp về nguồn lực và tài chính; giải pháp về truyền thông; và các giải pháp về hợp tác quốc tế.
Theo ông Trung, tất cả các nhiệm vụ, giải pháp trên sẽ được triển khai đồng loạt, thống nhất từ trung ương đến địa phương; từ khu vực công đến khu vực tư nhân để đạt được các mục tiêu của đề án. Trong đó phải kể đến lĩnh vực trồng trọt giảm ít nhất 15% lượng phát thải khí nhà kính so với năm cơ sở 2020.
Đặc biệt, mỗi tỉnh, thành triển khai 1-2 mô hình phát thải thấp có khả năng nhân rộng, hình thành cơ sở dữ liệu phát thải trong trồng trọt kết nối đồng bộ với hệ thống Đăng ký quốc gia và xây dựng thương hiệu “Phát thải thấp” cho nông sản Việt Nam.
Xa hơn, đến năm 2050, ngành trồng trọt phải trở thành ngành hàng xanh - sinh thái - hiện đại, ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, dữ liệu số và các mô hình tuần hoàn, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu quốc gia về phát thải ròng bằng “0.”
Cơ hội phát triển xanh bền vững
Thứ trưởng Hoàng Trung nhấn mạnh việc thực hiện thành công Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025–2035, tầm nhìn đến 2050” sẽ mang lại nhiều tác động tích cực cho ngành nông nghiệp nói chung và ngành trồng trọt.
Trong đó, việc triển khai các giải pháp canh tác tiên tiến như tưới ngập khô xen kẽ (AWD), sử dụng phân hữu cơ, tái chế phụ phẩm nông nghiệp, quản lý nước và dinh dưỡng hợp lý, có thể giúp giảm trên 20 triệu tấn CO₂ tương đương mỗi năm, đóng góp thiết thực vào mục tiêu giảm phát thải quốc gia trong giai đoạn tới.
Khi nông sản phát thải thấp sẽ được thị trường quốc tế quan tâm hơn từ đó góp phần tiếp cận các thị trường có giá trị cao, xây dựng phân khúc sản phẩm bền vững, trách nhiệm cho nông sản Việt Nam; đồng thời mở ra cơ hội tham gia thị trường tín chỉ carbon, thu hút nguồn tài chính xanh và đầu tư bền vững từ các đối tác toàn cầu.
Ngoài ra, các hoạt động trong khuôn khổ đề án cũng được kỳ vọng sẽ tạo tiền đề hình thành hệ thống quản lý phát thải khí nhà kính trong trồng trọt thông qua cơ sở dữ liệu quốc gia và hệ thống MRV thống nhất, minh bạch; đồng thời thúc đẩy sự chuyển biến về tư duy từ sản xuất “tăng số lượng” sang sản xuất “xanh, thông minh.
Tuy vậy, đại diện lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng lưu ý đề án trên sẽ chỉ thành công nếu mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi địa phương cùng nhận thức sâu sắc rằng giảm phát thải không phải chỉ là một giải pháp kỹ thuật được áp dụng mà là sự đồng bộ trong tổ chức sản xuất để cùng hướng tới một mục tiêu chung.
“Vì vậy, chúng tôi mong muốn nhận được nhiều ý kiến góp ý cho dự thảo kế hoạch hành động, đặc biệt là các đề xuất có tính khả thi cao, gắn liền thực tiễn sản xuất,” Thứ trưởng Hoàng Trung nói và khẳng định kết quả của hội nghị sẽ là cơ sở quan trọng để hoàn thiện và sớm ban hành kế hoạch, đưa đề án vào thực tế.
Thông tin thêm về hướng triển khai, ông Huỳnh Tấn Đạt - Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết ngành trồng trọt đặt mục tiêu đến năm 2035 sẽ góp phần giảm ít nhất 15% lượng phát thải khí nhà kính so với năm cơ sở 2020.
Tầm nhìn tới năm 2050, 100% diện tích các loại cây trồng chủ lực sẽ áp dụng quy trình kỹ thuật canh tác theo hướng giảm phát thải. Ngoài ra, xây dựng cơ sở dữ liệu số hóa về phát thải trong trồng trọt, tích hợp với hệ thống giám sát quốc gia; xây dựng và phổ cập nhãn hiệu “Phát thải thấp” cho các ngành hàng nông sản chủ lực.
Trong thời gian tới, ngành cũng sẽ đào tạo tối thiểu 3.000 cán bộ kỹ thuật, khuyến nông, nông dân và doanh nghiệp; xây dựng ít nhất 5 bộ tài liệu truyền thông nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi sản xuất theo hướng phát thải thấp./.
Đọc bài gốc tại đây.