Ngày rời hoàng cung, bầu trời còn chưa sáng, Thái tử Siddhattha đi chân trần giữa con đường phủ sương, bỏ lại sau lưng tiếng khóc nghẹn của Yasodhara, sự ngây thơ của hoàng tôn Rahula vừa ra đời và cả ngai vàng mà bao người ao ước. Ngài từ bỏ tất cả để tìm cho bằng được con đường giải thoát. Nhưng hôm ấy, ngài đi mà không mang theo gì. Không vương miện. Không vàng bạc. Ngay cả một vật bình thường nhất của người đời - chiếc bát ăn cơm - ngài cũng...
Ngày rời hoàng cung, bầu trời còn chưa sáng, Thái tử Siddhattha đi chân trần giữa con đường phủ sương, bỏ lại sau lưng tiếng khóc nghẹn của Yasodhara, sự ngây thơ của hoàng tôn Rahula vừa ra đời và cả ngai vàng mà bao người ao ước. Ngài từ bỏ tất cả để tìm cho bằng được con đường giải thoát.Nhưng hôm ấy, ngài đi mà không mang theo gì. Không vương miện. Không vàng bạc. Ngay cả một vật bình thường nhất của người đời - chiếc bát ăn cơm - ngài cũng không có. Người xuất gia có thể không giữ gì, nhưng có một thứ phải có: Chiếc bình bát để nuôi thân và nhắc mình rằng sống là để nương vào lòng tốt của muôn người.
Theo kinh sách, khi thái tử vừa cạo tóc, khoác lên mình tấm áo nâu sồng giản dị và chính thức bước vào đời sống tu hành, một sự kiện kỳ lạ xảy ra. Bầu trời khẽ rung chuyển. Ánh sáng nhẹ như dòng suối tràn qua lớp mây. Bốn vị Thiên vương bảo hộ bốn phương cùng lúc hiện đến.
Họ cúi đầu cung kính. Mỗi vị dâng lên ngài một chiếc bình bát bằng vàng ròng tinh xảo, lấp lánh như những vì sao vừa rơi xuống trần gian. Họ nói đây là vật phẩm dành cho bậc Đại giác ngộ tương lai.
Nhưng sa môn Gotama không phải người tìm kiếm sự quý giá bên ngoài. Vì thế, ngài lặng lẽ đặt bốn chiếc bát vàng chồng lên nhau. Điều kỳ diệu đã xảy ra: Bốn chiếc bát óng ánh tự nhiên hòa lại thành một chiếc bát đất nung duy nhất; không có rãnh nối; không có dấu vết, như thể từ thuở ban đầu, nó đã sinh ra vốn là một.
Một chiếc bát đất nung nhưng mang ý nghĩa sâu xa hơn vàng. Nó là biểu tượng của sự hợp nhất - hợp nhất của bốn phương trời, hợp nhất của mọi chúng sinh, hợp nhất của con đường dẫn đến giải thoát.
Từ giây phút ấy, chiếc bình bát trở thành người bạn đồng hành của Đức Phật, hơn cả ngọc báu hay cung điện. Mỗi sáng, ngài ôm bát đi trên những con đường bụi đỏ, đứng trước cửa từng ngôi nhà, lặng lẽ nhận từng muỗng thức ăn được đặt vào. Không phân biệt giàu nghèo. Không trọng người quyền quý, không khinh kẻ bần hàn. Tất cả đều có quyền gieo một hạt giống lành trong bình bát ấy.
Người đời đôi khi quên mất điều đó: Bình bát không chỉ để đựng thức ăn, mà còn để đựng yêu thương. Từ tay người dâng lên một phần nhỏ đời sống của họ, từ tay Đức Phật hay tăng đoàn của ngài nhận lại để nuôi thân mà tiếp tục hóa độ. Một vòng tròn trọn vẹn của sự nuôi dưỡng lẫn nhau.
Có những ngày, người ta chỉ cúng dường một nắm cơm nguội. Có những hôm, ở nơi xa xôi hẻo lánh, trong bát chỉ có một ít cháo loãng. Vậy mà Đức Phật chưa bao giờ trách móc. Ngài chỉ nhẹ mỉm cười, như muốn nói rằng: “Chỉ một hạt cơm cũng đủ nuôi một trái tim biết vì nhau”.
Chiếc bình bát đầu tiên được dâng lên không phải để nói về sự tôn kính dành cho ngài, mà để nhắc Như Lai chưa từng xa rời kiếp người. Người ta thương ngài không phải vì ngài là Phật, mà vì ngài luôn sống như một con người - chân thật, khiêm cung và lòng đầy thương yêu.
Chỉ một chiếc bát. Nhưng chính từ đó, một cuộc cách mạng tâm linh được bắt đầu, không bằng quyền lực, không bằng giáo điều, mà bằng một bàn tay mở ra và một chiếc bát được đưa ra đón nhận tấm lòng của muôn người.
Ngày ấy, sa môn Gotama không mang theo gì, nhưng lại mang theo tất cả; bởi trong chiếc bình bát đơn sơ ấy ẩn chứa cả tương lai của thế gian.
Khi trái tim biết đủ, một chiếc bát thôi cũng là cả vũ trụ.
Đọc bài gốc tại đây.