Theo tín ngưỡng dân gian, ông Công ông Táo, còn gọi là Táo quân, là các vị thần cai quản việc bếp núc trong mỗi gia đình. Hàng năm, vào ngày 23 tháng Chạp, Táo quân cưỡi cá chép lên trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về mọi việc xảy ra trong gia đình suốt năm qua. Chính vì vậy, việc cúng tiễn ông Công ông Táo không chỉ để tạ ơn mà còn gửi gắm ước nguyện cho một năm mới suôn sẻ, hanh thông. Nên đặt mâm lễ cúng ông Công ông Táo ở đâu? Một số gia đình...
Theo tín ngưỡng dân gian, ông Công ông Táo, còn gọi là Táo quân, là các vị thần cai quản việc bếp núc trong mỗi gia đình. Hàng năm, vào ngày 23 tháng Chạp, Táo quân cưỡi cá chép lên trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về mọi việc xảy ra trong gia đình suốt năm qua.Chính vì vậy, việc cúng tiễn ông Công ông Táo không chỉ để tạ ơn mà còn gửi gắm ước nguyện cho một năm mới suôn sẻ, hanh thông.
Nên đặt mâm lễ cúng ông Công ông Táo ở đâu?
Một số gia đình chọn đặt mâm cúng ông Công ông Táo tại khu vực bếp, nơi các vị Táo quân quản lý. Điều này thể hiện lòng thành kính và tôn trọng với các vị thần cai quản công việc bếp núc – phần quan trọng trong đời sống gia đình. Gia đình nên chọn một góc sạch sẽ, thoáng đãng trong khu vực bếp để bày mâm cúng. Tuy nhiên, tránh đặt quá gần nơi nấu nướng để không gây cản trở và đảm bảo an toàn.
Lễ vật thường bao gồm nén nhang, đèn nến, hoa quả, nước lọc, rượu, và đặc biệt không thể thiếu cá chép sống hoặc giấy cá chép để làm phương tiện cho Táo quân lên trời. Ngoài ra, mâm cúng có thể thêm vào các món ăn truyền thống như bánh chưng, xôi, chè, trái cây theo vùng miền và điều kiện của từng gia đình.
Không phải không gian nhà nào cũng phù hợp để đặt mâm cúng Táo quân trong bếp; phần lớn các gia đình ngày nay đặt mâm lễ ở bàn thờ gia tiên. Vị trí này mang tính trang trọng, thể hiện sự kính trọng không chỉ với ông Công ông Táo mà còn với tổ tiên đã khuất. Đây cũng là dịp để con cháu dâng lên tổ tiên những lễ vật, cầu mong sự che chở và phù hộ trong năm mới. Không gian bàn thờ gia tiên cũng thường mang đến cảm giác linh thiêng và trang nghiêm.
Trên thực tế, việc lựa chọn đặt mâm lễ ở đâu còn tùy thuộc vào thói quen, tín ngưỡng và điều kiện không gian của từng gia đình. Có những gia đình sẽ làm mâm lễ ở cả hai nơi, vừa để tỏ lòng thành kính, vừa làm trọn vẹn ý nghĩa của ngày lễ.
Quan trọng nhất là sự chu đáo, thành tâm khi thực hiện lễ cúng.
Những điều cần chú ý khi cúng ông Công ông Táo
Đây là dịp để các gia đình thể hiện lòng thành kính đối với các vị thần bếp và cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng. Để buổi lễ diễn ra suôn sẻ và đầy ý nghĩa, dưới đây là một số điều cần chú ý:
Chọn thời gian thích hợp
Theo phong tục, các gia đình không nên cúng ông Công ông Táo quá sớm khiến Táo quân phải chờ đợi lâu khi lên thiên đình. Lễ cúng ông Công ông Táo nên được thực hiện trước 12h ngày 23 tháng Chạp, xuất phát từ quan niệm rằng sau thời điểm này, các vị thần đã lên đường về trời.
Chuẩn bị mâm lễ cúng đầy đủ
Mâm cúng thường bao gồm ba bộ áo mũ, vàng mã dành cho ông Công ông Táo. Ngoài ra, mâm cúng cần có trái cây, nhang, đèn, hoa tươi và mâm lễ chay hoặc mâm lễ mặn. Ngoài ra, gia đình nên chuẩn bị 3 con cá chép sống được đặt trong chậu nước để cúng và sau đó thả ra sông, ao, hồ, mang ý nghĩa là phương tiện để các Táo về trời.
Thả cá chép đúng cách
Sau khi cúng, cá chép cần được thả ra sông, ao, hồ một cách nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương cá. Hành động này không chỉ mang ý nghĩa phóng sinh mà còn thể hiện lòng nhân ái, trân trọng sinh linh.
Vệ sinh bếp trước khi cúng
Bếp là nơi các vị Táo cư ngụ trong suốt năm, do đó cần được dọn dẹp sạch sẽ trước khi làm lễ. Điều này không chỉ thể hiện sự tôn kính mà còn tượng trưng cho việc xua tan những điều không may mắn để đón một năm mới sạch sẽ, an vui.
Thành tâm cúng lễ
Khi cúng ông Công ông Táo, cần đọc văn khấn với lòng thành tâm, cầu chúc cho gia đình sức khỏe, hạnh phúc và sự thịnh vượng trong năm mới. Trong ngày diễn ra lễ cúng, tránh nói ra những lời không may mắn, tranh cãi hay có hành động tiêu cực để không ảnh hưởng đến sự linh thiêng của nghi lễ.
Đọc bài gốc tại đây.