Mới đây, Ban chấp hành Trung ương công bố toàn văn dự thảo các Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng để lấy ý kiến Nhân dân. “Hạnh phúc” – dấu ấn mới trong chủ đề Đại hội XIV Đề cập đến tính mới mẻ, sự đổi mới của Văn kiện lần này so với các lần trước, ông Bùi Văn Tiếng, nguyên Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Đà Nẵng, cho rằng, trong các dự thảo Văn kiện quan trọng nhất vẫn là dự thảo Báo cáo chính trị. Đọc dự thảo Báo cáo...
Mới đây, Ban chấp hành Trung ương công bố toàn văn dự thảo các Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng để lấy ý kiến Nhân dân.“Hạnh phúc” – dấu ấn mới trong chủ đề Đại hội XIV
Đề cập đến tính mới mẻ, sự đổi mới của Văn kiện lần này so với các lần trước, ông Bùi Văn Tiếng, nguyên Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Đà Nẵng, cho rằng, trong các dự thảo Văn kiện quan trọng nhất vẫn là dự thảo Báo cáo chính trị.
Đọc dự thảo Báo cáo chính trị lần này, ông Tiếng ấn tượng nhất với yếu tố "hạnh phúc” được đưa vào chủ đề của Đại hội XIV: “Dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, chung sức, đồng lòng thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030; tự chủ chiến lược, tự cường, tự tin, tiến mạnh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội”.
Theo ông Tiếng, đây là điểm mới có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện tư duy phát triển toàn diện con người và xã hội. Ông Tiếng liên hệ, trước đó, Đại hội XVIII Đảng bộ TP Hà Nội cũng tiên phong đưa yếu tố “hạnh phúc” vào chủ đề Đại hội: “Phát huy truyền thống ngàn năm văn hiến và anh hùng; đoàn kết xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; tiên phong, đột phá trong kỷ nguyên mới; phát triển Thủ đô văn minh, hiện đại, hạnh phúc”.
Đưa yếu tố "hạnh phúc" vào chủ đề Đại hội XIV là điểm mới có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện tư duy phát triển toàn diện con người và xã hội.
Ông Bùi Văn Tiếng
So sánh với các kỳ trước, ông Tiếng cho rằng chủ đề Đại hội XIV có bước tiến rõ rệt về tư duy, vừa kế thừa vừa phát triển so với Đại hội XIII và Đại hội XII, thể hiện khát vọng phát triển đất nước “phồn vinh, văn minh, hạnh phúc”.
Là người từng tham mưu cho cấp uỷ địa phương về công tác tổ chức xây dựng Đảng, ông Bùi Văn Tiếng cũng đánh giá cao những đổi mới trong công tác cán bộ được nêu trong dự thảo.
Ông trích dẫn: “Đặc biệt lần đầu tiên hoàn thành việc bố trí 100% bí thư tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương, chủ nhiệm uỷ ban kiểm tra cấp xã không phải là người địa phương; 50% chủ nhiệm ủy ban kiểm tra cấp tỉnh không phải là người địa phương và bảo đảm thực hiện hoàn thành việc bố trí chủ nhiệm ủy ban kiểm tra cấp tỉnh không phải là người địa phương từ đầu nhiệm kỳ 2025 - 2030; xây dựng phương án bố trí nhân sự chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố, chánh thanh tra tỉnh, thành phố không phải người địa phương trước và ngay sau Đại hội XIV của Đảng”.
Theo ông, đây là điểm mới rất đáng ghi nhận trong đổi mới công tác cán bộ, góp phần phòng ngừa tiêu cực, khép kín địa phương và thúc đẩy năng lực điều hành.
Dự thảo cũng nêu rõ mục tiêu cho nhiệm kỳ 2026-2031: “Tiếp tục thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả việc bố trí chức danh bí thư cấp ủy, chủ tịch ủy ban nhân dân, chủ nhiệm ủy ban kiểm tra, chánh thanh tra, giám đốc công an cấp tỉnh không phải là người địa phương; nghiên cứu thực hiện việc bố trí chức danh người đứng đầu các ngành, lĩnh vực kiểm sát, toà án, thuế cấp tỉnh không phải là người địa phương”.
Lấy con người làm trung tâm
Ở góc nhìn học thuật, TS Phan Văn Thắng, Học viện Chính trị Khu vực III (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) cho rằng, dự thảo các Văn kiện Đại hội XIV của Đảng thể hiện bước tiến quan trọng trong tư duy lãnh đạo và phương pháp tiếp cận.
“Với tư cách là một chuyên gia khoa học, tôi nhận thấy Văn kiện lần này mang nhiều điểm đột phá, đặc biệt là ở tính ngắn gọn, dễ hiểu, dễ tiếp cận và định hướng phát triển rõ ràng, cụ thể - điều vốn là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều cơ hội và thách thức đan xen…”, TS Phan Văn Thắng khẳng định.
Theo TS Thắng, Văn kiện Đại hội XIV của Đảng còn nhấn mạnh vai trò trung tâm của con người trong phát triển. Không chỉ dừng lại ở việc nâng cao thu nhập, mà còn hướng đến phát triển toàn diện con người Việt Nam về trí tuệ, đạo đức, thể chất, tinh thần và kỹ năng sống. Đây là sự tiếp nối và phát triển tư tưởng “lấy dân làm gốc” trong bối cảnh mới.
Chiến lược phát triển đất nước cũng được thể hiện cụ thể, rõ ràng, không chung chung. Xác định rõ các mốc phát triển quan trọng như đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
Đây không chỉ là khẩu hiệu mà được cụ thể hóa bằng các chỉ tiêu định lượng như GDP bình quân đầu người, năng suất lao động, tỷ lệ đô thị hóa, mức độ đổi mới sáng tạo...
Lần đầu tiên, đổi mới sáng tạo được xác định là “động lực then chốt” cho phát triển. Văn kiện nhấn mạnh vai trò của khoa học công nghệ trong nâng cao năng suất, chất lượng tăng trưởng, chuyển đổi mô hình phát triển từ chiều rộng sang chiều sâu. Đây là bước chuyển tư duy quan trọng, phù hợp với xu thế toàn cầu.
Văn kiện không chỉ đề cập đến các ngành kinh tế truyền thống mà còn mở rộng sang các lĩnh vực mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Điều này cho thấy tầm nhìn chiến lược dài hạn, hướng tới phát triển bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu - một trong những thách thức lớn nhất của thế kỷ XXI.
“Một điểm nhấn khác là việc nhấn mạnh cải cách thể chế, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa hiện đại, hiệu lực, hiệu quả. Văn kiện đề cập đến việc phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn, tăng cường trách nhiệm giải trình, minh bạch hóa hoạt động công quyền - những yếu tố then chốt để nâng cao năng lực quản trị quốc gia…”, TS Phan Văn Thắng phân tích.
Tính thực tiễn và khả thi cao
TS Phan Văn Thắng nhận định, Văn kiện không xây dựng trên cơ sở lý luận suông mà dựa trên tổng kết thực tiễn sâu sắc từ nhiệm kỳ trước, kết hợp với phân tích khoa học, dự báo xu thế phát triển trong nước và quốc tế. Điều này giúp các mục tiêu và giải pháp đề ra có tính khả thi cao, tránh tình trạng “vẽ ra rồi để đó”.
Văn kiện thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong nhiệm kỳ qua như: Năng suất lao động còn thấp, chất lượng nguồn nhân lực chưa cao, cải cách thể chế còn chậm, tham nhũng, tiêu cực vẫn diễn biến phức tạp...
Đồng thời, Văn kiện cũng chỉ ra các cơ hội như: Hội nhập quốc tế sâu rộng, chuyển đổi số, xu thế dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu... Việc nhận diện rõ ràng giúp xây dựng chiến lược ứng phó hiệu quả.
Việc lấy ý kiến Nhân dân không còn là hình thức mà trở thành một phần thiết yếu trong quy trình xây dựng Văn kiện. Các kênh tiếp nhận ý kiến được mở rộng, từ hội nghị, hội thảo đến mạng xã hội, báo chí, thư góp ý...
Điều này giúp Văn kiện phản ánh đúng tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân. Việc lấy ý kiến thường xuyên liên tục và dưới góc nhìn đa chiều của mọi tầng lớp Nhân dân phản ánh đúng chân thực của cuộc sống.
Văn kiện đề cập đến việc hoàn thiện cơ chế để Nhân dân tham gia giám sát, phản biện các chính sách, chương trình phát triển. Đây là yếu tố then chốt để bảo đảm tính minh bạch, hiệu quả và đồng thuận xã hội trong quá trình triển khai chiến lược phát triển đất nước.
Việc lấy ý kiến Nhân dân cũng không còn là hình thức mà trở thành một phần thiết yếu trong quy trình xây dựng Văn kiện. Các kênh góp ý được mở rộng từ hội nghị, hội thảo đến mạng xã hội, báo chí, thư góp ý…, giúp phản ánh đúng tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân.
“Lấy ý kiến thường xuyên liên tục và dưới góc nhìn đa chiều của mọi tầng lớp Nhân dân phản ánh đúng chân thực của cuộc sống”, TS Thắng nhấn mạnh.
Trong khi đó, nguyên Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Đà Nẵng Bùi Văn Tiếng cũng đóng góp nhiều ý kiến thực tế cho dự thảo các Văn kiện.
Ông Tiếng lưu ý: “Đã thành lập các khu thương mại tự do ở một số địa phương” (ở trang 3) nên được chỉnh lại là “đã có chủ trương thành lập các khu thương mại tự do ở một số địa phương”.
Ông Tiếng phân tích, thực ra đối với mô hình khu thương mại tự do, mọi thứ chỉ mới bắt đầu. Ví dụ như Đà Nẵng là địa phương đầu tiên khởi động việc này cũng chủ yếu mới xác định địa điểm.
Ngoài ra, ở trang có nêu mục tiêu “Phấn đấu thực hiện mục tiêu đến năm 2030 cơ bản không còn hộ nghèo và cơ bản miễn viện phí toàn dân” nhưng trước đó không thấy nêu mục tiêu miễn học phí.
"Trong phiên họp Bộ Chính trị ngày 28/2/2025 để kiểm điểm, đánh giá kết quả triển khai bước đầu việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, Bộ Chính trị đã quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước, thời điểm thực hiện từ đầu năm học mới 2025-2026 (tháng 9/2025 trở đi). Vậy dự thảo không đề ra mục tiêu này hay quên đề ra mục tiêu này?", ông Tiếng góp ý.
Ông Tiếng kỳ vọng, Đại hội XIV sẽ trở thành “mốc khởi đầu đầy ấn tượng và là hồi kèn xung trận cho kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, đồng thời nhấn mạnh: “Muốn thế theo tôi phải hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng trên nóng dưới lạnh hoặc ngược lại; đặc biệt hết sức tránh tình trạng ‘triệt để’ theo kiểu chỗ ‘triệt’ chỗ ‘để’ thiếu công bằng”.
Đọc bài gốc tại đây.