Nhiều hành vi khi ngủ tưởng chừng vô thức lại tiết lộ mức độ căng thẳng và sự mất cân bằng của hệ thần kinh.
Nhiều hành vi khi ngủ tưởng chừng vô thức lại tiết lộ mức độ căng thẳng và sự mất cân bằng của hệ thần kinh.
Giấc ngủ là giai đoạn quan trọng để cơ thể phục hồi, nhưng nhiều người dù ngủ đủ 7 - 9 tiếng vẫn thức dậy trong trạng thái mệt mỏi, trằn trọc hoặc thèm đường vào buổi sáng.
Theo chuyên gia dinh dưỡng Nupur Patil (người sáng lập NupuurPatilFitness), nguyên nhân sâu xa không chỉ nằm ở căng thẳng mà còn do nhịp sinh học và mức cortisol bị đảo lộn, khiến hệ thần kinh hoạt động sai thời điểm.
Bà Patil cho biết khi cơ thể rơi vào “chế độ chiến đấu hoặc bỏ chạy”, ngay cả lúc ngủ, cơ thể vẫn phản ứng như đang căng thẳng nên giấc ngủ liên tục bị gián đoạn.
Người ngủ cảm thấy tỉnh táo nhưng kiệt sức, suy nghĩ không dứt và cơ thể không thực sự được nghỉ ngơi.
Bà Patil đã liệt kê 8 hành vi khi ngủ phản ánh sự mất cân bằng của hệ thần kinh:
- Thức dậy với mồ hôi nhễ nhại là dấu hiệu cortisol và adrenaline đang tăng cao, khiến cơ thể cố gắng tự hạ nhiệt.
- Nghiến răng hoặc siết chặt hàm cho thấy cơ thể giải phóng căng thẳng qua vùng hàm, thường liên quan lo âu hoặc rối loạn tiêu hóa.
- Ác mộng lặp lại là biểu hiện não bị kích thích quá mức, chu kỳ REM bị gián đoạn.
- Việc ngủ trong tư thế co tay như “khủng long bạo chúa” phản ánh hệ thần kinh vẫn căng thẳng trong lúc nghỉ ngơi.
- Nói mớ khi ngủ là dấu hiệu tâm trí tiếp tục xử lý cảm xúc chưa được giải tỏa.
- Mộng du xuất hiện khi phản ứng căng thẳng ở mức báo động, khiến cơ thể di chuyển dù não bộ đã vào trạng thái ngủ.
- Thức giấc nhiều lần giữa đêm thường do cortisol tăng đột biến hoặc mất cân bằng đường ruột.
- Trong khi đó, khó ngủ kéo dài là dấu hiệu rõ rệt cho thấy nhịp cortisol bị đảo lộn.
Tiến sĩ Shaunak Ajinkya, chuyên gia tâm thần tại Bệnh viện Kokilaben Dhirubhai Ambani (Mumbai), đồng tình với quan điểm trên của Patil.
Ông Ajinkya cho biết thói quen ngủ phản ánh mức độ điều hòa thần kinh, giấc ngủ nông, nhiều lần tỉnh giấc cho thấy hệ thần kinh giao cảm đang chiếm ưu thế.
Ngược lại, giấc ngủ sâu, liền mạch biểu thị sự kích hoạt mạnh của hệ phó giao cảm, là trạng thái giúp cơ thể nghỉ ngơi và tái tạo.
Để cải thiện chất lượng giấc ngủ, điều hòa hệ thần kinh là bước quan trọng. Theo Tiến sĩ Ajinkya, tập thở, giảm sử dụng thiết bị điện tử trước giờ ngủ, duy trì giờ ngủ cố định và tạo thói quen thư giãn đều giúp kích hoạt phản ứng nghỉ ngơi và tiêu hóa của cơ thể.
Các chuyên gia trị liệu thể chất cũng gợi ý nhiều phương pháp đơn giản, như hít thở cơ hoành để kích hoạt dây thần kinh phế vị; tiếp xúc nước lạnh nhằm thiết lập lại hệ thần kinh; kỹ thuật tiếp đất giúp giảm kích thích cảm giác; hoặc ngân nga, ca hát để làm dịu cơ thể.
Duy trì giấc ngủ đều đặn, chế độ ăn lành mạnh và tập luyện cũng là yếu tố then chốt hỗ trợ hệ thần kinh vận hành ổn định.
(Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế tư vấn y tế chuyên nghiệp. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có thắc mắc về sức khỏe).
Đọc bài gốc tại đây.