Thừa cân, béo phì ảnh hưởng đến sự cân bằng hormone cảm xúc serotonin và dopamine trong não, khiến người bệnh dễ bị tổn thương tâm lý, lâu dần dẫn đến trầm cảm.
Người có chỉ số khối cơ thể (BMI) trên 25 (kg/m2) là béo phì. Cách tính BMI là cân nặng (kg)/chiều cao² (m). Béo phì là bệnh mạn tính, tái phát và tiến triển. Tiến sĩ, bác sĩ Lâm Văn Hoàng, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết nhiều người chưa hiểu đúng về bệnh này dẫn đến định kiến, kỳ thị. Điều này vô tình khiến người thừa cân, béo phì tự ti, mặc cảm, lâu dần ảnh hưởng đến tâm lý.
Bác sĩ Hoàng giải thích lượng mỡ thừa có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng hóa chất serotonin và dopamine trong não. Những chất này có vai trò quan trọng trong điều hòa cảm xúc nên khi bị mất cân bằng, nguy cơ trầm cảm tăng lên. Ngược lại, trầm cảm, buồn chán hay rối loạn lo âu thúc đẩy người bệnh ăn nhiều hơn để giải tỏa cảm xúc. Căng thẳng khiến cơ thể sản xuất hormone ghrelin tạo cảm giác đói làm người bệnh thèm ăn và ăn nhiều hơn, nhất là các loại đồ ngọt, chất béo. Khi cảm thấy tự ti về thân hình không cân đối, người béo phì còn thường ngại đến chỗ đông người, có xu hướng thu mình, ít vận động, dễ bị tổn thương tâm lý.
Người bị rối loạn lưỡng cực có nguy cơ tăng cân cao, trong cả giai đoạn hưng cảm và trầm cảm. Rối loạn lưỡng cực là một dạng rối loạn tâm thần khiến tâm trạng thay đổi thất thường. Trong giai đoạn hưng cảm, hoạt động thể chất tăng cao nhưng thói quen ăn uống lại không điều độ, dẫn đến tiêu thụ quá mức thực phẩm giàu calo, gây mất cân bằng năng lượng. Trong giai đoạn trầm cảm, người bệnh ít hoạt động thể chất và thay đổi khẩu vị khiến dễ tăng cân hơn.
Theo bác sĩ Hoàng, người béo phì có nguy cơ cao mắc các bệnh như tiểu đường, mỡ máu, ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ... Trầm cảm, rối loạn lo âu là một trong những biến chứng béo phì nguy hiểm, cần nhận thức đúng để loại bỏ định kiến, kỳ thị.
Giảm cân không đúng cách, thất bại nhiều lần dễ chán nản, bỏ cuộc. Để giảm cân hiệu quả, người béo phì nên áp dụng các phương pháp giảm cân chính thống, chọn cơ sở điều trị được cấp phép. Điều trị béo phì cần thời gian, bác sĩ phải tiếp cận từng bước, đa mô thức và cá thể hóa. Người bệnh được hỗ trợ tâm lý, điều trị theo chỉ định của bác sĩ đồng thời thay đổi lối sống từ ăn uống đến vận động để đạt hiệu quả tốt.
Đức Hạnh
Độc giả đặt câu hỏi bệnh nội tiết tại đây để bác sĩ giải đáp |
Đọc bài gốc tại đây.