The Stringer, phim tài liệu chấn động, vừa công chiếu tại Liên hoan phim Sundance ngày 25-1 đã gây ra những gây tranh cãi xoay quanh câu hỏi: Ai là tác giả của bức ảnh Em bé napalm huyền thoại?
Liên hoan phim Sudance do Viện Sudance tổ chức là liên hoan phim thường niên tổ chức tại Mỹ. Năm nay Liên hoan phim Sundance diễn ra từ ngày 23-1 đến ngày 2-2.
Cụ thể, phim The Stringer khẳng định bức ảnh thực ra được chụp bởi một phóng viên tự do người Việt tên Nguyễn Thành Nghệ, một nhà báo bị lãng quên trong dòng chảy lịch sử, thay vì nhiếp ảnh gia Nick Út như thế giới đã biết suốt nửa thế kỷ qua.
Associated Press và Nick Út khẳng định tác quyền Em bé napalm
Đạo diễn phim Bảo Nguyễn và nhiếp ảnh gia Gary Knight đã tiến hành điều tra với sự hỗ trợ của công ty pháp lý INDEX và phỏng vấn 55 nhân chứng. Họ kết luận rằng Nick Út không ở đủ gần hiện trường để bắt khoảnh khắc lịch sử này.
Thay vào đó, Nguyễn Thành Nghệ (87 tuổi) cho biết ông chụp bức ảnh kể trên ngày 8-6-1972 trong một chuyến đi đến Trảng Bàng (Tây Ninh) với vai trò tài xế cho một đoàn nhà báo đài NBC.
Sau chuyến đi, ông Nghệ bán bức ảnh cho Associated Press với giá vỏn vẹn 20 USD, ông cũng chia sẻ thêm rằng họ đã đưa cho ông một bản sao nhưng vợ ông đã hủy đi do không muốn các con mình thấy khoảnh khắc kinh hoàng thời chiến.
Trong phim có cảnh Carl Robinson - cựu biên tập viên ảnh của Associated Press, khẳng định ảnh do một cộng tác viên địa phương mang đến và bị thay đổi tên tác giả bởi Horst Faas, trưởng nhóm nhiếp ảnh của Associated Press lúc bấy giờ.
Ông Nguyễn Thành Nghệ cũng xuất hiện tại thảm đỏ buổi chiếu phim The Stringer và đưa ra tuyên bố ngắn gọn: "Chính tôi là người chụp bức ảnh đó".
Tuy nhiên, ông không hề cho biết thêm lý do tại sao đến tận bây giờ mới tiết lộ thông tin chấn động này.
Sau khi phim công chiếu tại Liên hoan phim Sundance, hãng thông tấn Associated Press (AP) đã nhanh chóng đưa ra tuyên bố rằng người chụp bức ảnh này không ai khác ngoài nhiếp ảnh gia Nick Út.
Theo Associated Press, kết luận trên là thành quả của một cuộc điều tra gấp rút kéo dài 6 tháng và hiện vẫn đang tiếp tục.
Nhiều nhân chứng được Associated Press phỏng vấn, bao gồm các phóng viên nổi tiếng như Fox Butterfield, Peter Arnett hay thậm chí là nhân vật trong bức ảnh là Phan Thị Kim Phúc cũng xác nhận thông tin.
Hãng thông tấn này cũng đang thúc giục ê kíp làm phim The Stringer mau chóng bỏ những thỏa thuận không tiết lộ (NDA) đang ràng buộc các nhân chứng để Associated Press có thể điều tra sâu hơn.
Đại diện của Associated Press (AP) cho biết thêm rằng họ ngạc nhiên và thất vọng khi tổ chức này bị miêu tả trong The Stringer có hành vi gây khó dễ cho ê kíp làm phim trong quá trình điều tra.
Không chỉ có Associated Press, luật sư của nhiếp ảnh gia Nick Út - ông James Hornstein cũng gửi thư yêu cầu dừng việc chiếu phim The Stringer nhưng không thành.
"Chúng tôi nhất định sẽ đính chính những cáo buộc này tại tòa án và minh oan cho danh tiếng của Nick Út" - James Hornstein phát biểu một ngày sau khi phim The Stringer công chiếu.
Trong văn bản luật sư ông Nick Út gửi đến công ty NCR có phát biểu của Phan Thị Kim Phúc, bà chia sẻ rằng mình đã từ chối tham gia cung cấp thông tin cho phim tài liệu này vì bà nghĩ nó sai sự thật.
Đồng thời, chứng nhân lịch sử này còn khẳng định không chỉ có bà mà còn cả chú bà sẵn sàng làm chứng cho Nick Út vì ông chính là người đưa bà đến bệnh viện để chữa trị vết bỏng.
Bức ảnh Em bé napalm, còn gọi là The Terror of War ghi lại khoảnh khắc Kim Phúc, một bé gái 9 tuổi và nhiều em nhỏ khác đang tháo chạy khỏi các vụ ném bom napalm xuống khu vực.
Bức ảnh không chỉ phơi bày sự kinh hoàng của chiến tranh Việt Nam mà còn giúp Nick Ut đoạt giải Pulitzer và để lại di sản lẫy lừng cho ông trong làng báo chí thế giới.
Đọc bài gốc tại đây.