Công nghệ mở - con đường để công nghệ rẻ như không khí

03/11 17:18
 

Chiều 3.11, Bộ Khoa học và Công nghệ (KHCN) tổ chức Vietnam Open Summit 2025 với chủ đề “AI với công nghệ mở và mã nguồn mở”.

Chiều 3.11, Bộ Khoa học và Công nghệ (KHCN) tổ chức Vietnam Open Summit 2025 với chủ đề “AI với công nghệ mở và mã nguồn mở”.

Theo Bộ KHCN, sự kiện khẳng định cam kết mạnh mẽ của Việt Nam về phát triển và làm chủ công nghệ số dựa trên chuẩn mở, hướng tới mục tiêu “mở để phát triển, để Make in Vietnam”.

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh: "Công nghệ số đã, đang và sẽ thâm nhập vào mọi ngõ ngách của đời sống xã hội, trở thành 'không khí thở' của chúng ta. Vì thế, công nghệ phải rẻ như không khí. Cách để đạt được điều đó chính là công nghệ mở".

Theo bộ trưởng, công nghệ mở không chỉ là mã nguồn mở, mà còn bao gồm kiến trúc mở, chuẩn mở và đi cùng với đó là văn hoá mở. Khi tất cả cùng đóng góp phát triển, cùng chia sẻ sử dụng, công nghệ sẽ trở nên phổ cập và giá trị sử dụng trên mỗi người dân sẽ giảm đi.

Công nghệ số ngày nay đã trở thành nền tảng của kinh tế - xã hội. Bộ trưởng cho rằng, “cuộc di chuyển vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại là cuộc di chuyển từ thế giới thực vào thế giới ảo”. Tuy nhiên, các quốc gia đều đối mặt với nỗi lo về an ninh mạng và “niềm tin số” sẽ là yếu tố quyết định thành công của quá trình này.

Niềm tin ấy chỉ có thể được đảm bảo khi công nghệ mà quốc gia sử dụng là công nghệ mở - nơi mọi thành phần xã hội có thể cùng kiểm chứng, cùng giám sát và cùng sáng tạo.

“Công nghệ mở là để các quốc gia có thể làm chủ công nghệ mà mình sử dụng”, bộ trưởng nói. Việt Nam không thể tiếp tục mua những “hộp đen” từ bên ngoài và phó mặc số phận công nghệ quốc gia cho nước khác. Theo ông, ngày càng nhiều quốc gia đã tuyên bố chỉ mua công nghệ khi nó là công nghệ mở, đặc biệt với những hạ tầng nền tảng trọng yếu của quốc gia.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, sự sáng tạo vĩ đại nhất là sự sáng tạo của toàn dân. “Không ai hiểu bài toán của mình hơn chính mình. Sự sáng tạo toàn dân chỉ có thể xảy ra khi công nghệ là mở. Công nghệ mở sẽ khai phóng năng lực sáng tạo của mỗi cá nhân”, ông nhấn mạnh. Khi đó, mỗi người có thể đứng trên vai những người khác để tiếp tục phát triển, tạo ra một mặt bằng tri thức cao hơn cho cộng đồng.

Chủ đề của Vietnam Open Summit năm nay - “AI với công nghệ mở và mã nguồn mở” được bộ trưởng đánh giá là chiến lược để Việt Nam bứt phá, không đi sau. Đây là cách để biến người dùng thành người tạo ra công nghệ, đồng thời là con đường giúp AI phát triển an toàn.

Theo bộ trưởng, “mở để tăng tốc đổi mới, rút ngắn khoảng cách công nghệ; mở để tự chủ và xây dựng AI có chủ quyền; mở để nuôi dưỡng hệ sinh thái doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và startup; mở để an toàn và minh bạch, nhiều bên giám sát, giảm rủi ro lạm quyền, sai lệch, thao túng”. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý, mở không có nghĩa là vô kỷ luật. “Mở cũng phải an toàn, có tiêu chuẩn, kiểm định và trách nhiệm rõ ràng”, ông nói.

Bộ trưởng cho rằng, Nhà nước phải đóng vai trò dẫn dắt trong tiến trình này - thông qua việc sử dụng mã nguồn mở cho Chính phủ số, xây dựng trung tâm siêu tính toán AI quốc gia, trung tâm dữ liệu mở AI quốc gia và đặt hàng các bài toán AI mở. Đây chính là nền tảng để hình thành hệ sinh thái công nghệ mở, gắn kết Nhà nước, doanh nghiệp, viện trường và cộng đồng sáng tạo.

“Vietnam Open Summit là cam kết của Việt Nam về phát triển và làm chủ công nghệ số dựa trên chuẩn mở. Không chỉ là cam kết, mà đây còn là chiến lược của chúng ta: mở để phát triển và làm chủ công nghệ Việt Nam, để Make in Vietnam”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định.

Không dừng lại ở lời nói, bộ trưởng kêu gọi hành động cụ thể từ tất cả các bên. “Mỗi cơ quan, doanh nghiệp hãy nhận lấy cho mình một công việc và cam kết hành động. Cơ quan nhà nước hãy hành động để xây dựng chính sách, chiến lược. Doanh nghiệp hãy hành động để phát triển các nền tảng. Các cơ sở đào tạo hãy hành động để nuôi dưỡng và phát triển cộng đồng mở”.

Theo đó, Vietnam Open Summit 2025 sẽ đưa ra Chương trình hành động cho năm 2026 để phát triển cộng đồng mở Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo - nơi Việt Nam có thể vừa học hỏi, vừa tiên phong.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng kết thúc bài phát biểu bằng lời kêu gọi truyền cảm hứng: “Hãy có niềm tin mãnh liệt vào khả năng làm chủ công nghệ để giải các bài toán Việt Nam, giúp đất nước phát triển, và từ đây đi ra toàn cầu, đóng góp vào sự phát triển của nhân loại”.

Đọc bài gốc tại đây.