Sự chuyển đổi nhanh và ứng dụng kịp thời các công nghệ số mới trong hoạt động báo chí, được tiên phong thực hiện tại nhiều cơ quan báo chí,...
Sự chuyển đổi nhanh và ứng dụng kịp thời các công nghệ số mới trong hoạt động báo chí, được tiên phong thực hiện tại nhiều cơ quan báo chí, như Lao Động thời gian qua, góp một phần nhỏ bé nhưng quan trọng vào cải thiện thứ hạng ứng dụng AI quốc gia.
Tăng bậc thứ hạng chuyển đổi số
Khi mà trí tuệ nhân tạo AI vẫn còn khái niệm mới mẻ với số đông người Việt Nam, tính năng đọc báo sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) chính thức được ra mắt trên Báo Lao Động điện tử vào ngày 17.5.2019. Thay vì đọc bằng mắt, bạn đọc Lao Động giờ đây có thêm trải nghiệm nghe đọc báo hoàn toàn tự động.
Cùng với việc tích hợp AI hỗ trợ biên tập trong hệ thống quản lý tin bài điện tử hay ứng dụng AI trong quy trình sản xuất tin bài để tạo bản tin có sử dụng biên tập viên ảo, Báo Lao Động tiếp tục là một trong số ít cơ quan báo chí tiên phong áp dụng trí tuệ nhân tạo vào trong việc chuyển ngữ các bài viết tiếng Việt sang tiếng Anh. Các bài viết trên phiên bản tiếng Anh của Báo Lao Động sẽ xuất hiện đồng thời cùng với phiên bản bài viết tiếng Việt trên trang, nhờ việc chuyển ngữ bằng trí tuệ nhân tạo (AI) hoàn toàn tự động. Thông qua hệ thống cms, phần mềm AI sẽ xử lý các bài viết tiếng Việt được đăng tải trên phiên bản điện tử của Báo Lao Động. Việc chuyển ngữ các bài viết sẽ dựa trên các tiêu chí phù hợp ngôn ngữ chính trị, đảm bảo ý nghĩa của các câu chữ.
Không những sở hữu và làm chủ 100% công nghệ AI, nhờ huấn luyện và kiểm soát mô hình AI, việc chuyển ngữ các bài viết trên Lao Động điện tử không chỉ dừng ở việc dịch từ sang từ mà còn dịch chính xác theo ngữ pháp, ngữ cảnh. Phiên bản Lao Động điện tử tiếng Anh là bước đầu tiên của Lao Động trên lộ trình chuyển ngữ các bài viết sang cùng lúc nhiều ngôn ngữ khác nhau nhằm hướng tới độc giả quốc tế trên toàn cầu.
Sự chuyển đổi nhanh và ứng dụng kịp thời các công nghệ số mới như AI trong hoạt động báo chí của Lao Động được ghi nhận rất rõ với thay đổi vị trí vượt bậc trong Bức tranh chuyển đổi số báo chí toàn quốc năm 2024. Trong bức tranh này, Báo Lao Động gây nhiều chú ý khi đạt mức xuất sắc và tăng hai bậc từ vị trí số 3 năm 2023 lên vị trí số 1 để dẫn đầu trong các cơ quan báo chí Trung ương về mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí.
Ông Lê Quốc Minh - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam - ghi nhận tinh thần, nỗ lực của các cơ quan báo chí Trung ương, địa phương trong công cuộc chuyển đổi số không còn nằm ở kế hoạch, định hướng mà có sự bắt đầu chuyển đổi số. Riêng đối với Báo Lao Động, ông Minh cho rằng đây là đơn vị có truyền thống lâu đời xuất phát từ báo in nhưng có sự chuyển đổi số mạnh mẽ và đạt thành tích xuất sắc, thể hiện qua kết quả dẫn đầu khối các cơ quan báo Trung ương về Chuyển đổi số năm 2024. Đây là một thành tích đáng khích lệ.
Và vị thế Việt Nam trong bảng chỉ số AI thế giới
Báo cáo chuyên sâu về AI trong báo chí của Onecms chỉ ra, Việt Nam đang tích cực triển khai các giải pháp dựa trên AI trong báo chí, bao gồm biên tập tự động, phân tích xu hướng dư luận và kiểm tra thông tin. Một trọng tâm mạnh mẽ được đặt vào việc ứng dụng AI có trách nhiệm, phù hợp với đạo đức nghề nghiệp và lợi ích xã hội. Động lực đến từ việc AI giúp báo chí giảm bớt được những công việc tỉ mẩn, tốn thời gian và có thể thực hiện được một số việc mà nếu dùng sức lao động thông thường không thể làm hiệu quả.
Cùng với các cơ quan báo chí tiên phong và tích cực ứng dụng các công nghệ số mới, Việt Nam cũng ghi dấu ấn nổi bật nhờ một bộ phận dân cư đô thị năng động, cởi mở, hứng thú và tự tin với các công nghệ mới. Đáng chú ý, Việt Nam còn vượt qua nhiều quốc gia phát triển về mức độ quan tâm và thái độ tích cực dành cho AI. Từ sự tò mò đến tinh thần lạc quan, Việt Nam đang thể hiện những tín hiệu rõ ràng của một quốc gia sẵn sàng đón nhận và tận dụng cơ hội trong kỷ nguyên AI.
Với những dấu ấn này, Bảng Chỉ số AI Thế giới của WIN (Worldwide Independent Network of Market Research - Mạng lưới Nghiên cứu Thị trường Độc lập Toàn cầu) vừa ghi nhận Việt Nam xếp hạng thứ 6 trên tổng số 40 quốc gia, vùng lãnh thổ, đạt 59,2 điểm trên thang điểm 100. Việt Nam cũng được xếp thứ 3 toàn cầu về Mức độ tin tưởng (65,6 điểm) và đứng thứ 5 về mức độ chấp nhận AI (71,6 điểm). Các chỉ số về mức độ quan tâm, cảm giác thoải mái khi sử dụng và nhận thức về tính hữu ích của người Việt về AI cũng đều vượt mức trung bình toàn cầu.
Ông Xavier Depouilly - Tổng Giám đốc Indochina Research Vietnam, nhận định: Dù tần suất sử dụng vẫn thấp hơn một số nước trong khu vực, thế hệ trẻ Việt Nam đang sẵn sàng đón nhận công nghệ mới. Điều đó đóng vai trò quan trọng trong quá trình tăng trưởng kinh tế nhanh và chuyển đổi số của đất nước. Thậm chí, nhiều sáng kiến tại Việt Nam đang giúp người dùng “nhảy cóc công nghệ”, dễ dàng bỏ qua những công nghệ cũ để nhanh chóng tiếp cận với những ứng dụng AI hiện đại”.
Lộ trình rõ ràng và yêu cầu đầu tư bài bản
Onecms nhìn nhận, cách tiếp cận của Việt Nam đối với AI trong báo chí được đặc trưng bởi lập trường chủ động về triển khai có đạo đức và trách nhiệm, thường được thúc đẩy bởi các sáng kiến của chính phủ và hợp tác quốc tế, điều này trái ngược với xu hướng toàn cầu không chính thức hơn. Sự nhấn mạnh vào "khuôn khổ pháp lý và đạo đức chặt chẽ" cho thấy một nỗ lực có ý thức nhằm giảm thiểu rủi ro của AI ngay từ đầu, định vị Việt Nam là quốc gia dẫn đầu trong phát triển AI có trách nhiệm trong khu vực. Trọng tâm chính sách chủ động này là một điểm khác biệt đáng kể.
Dẫu vậy, Onecms chỉ ra tằng tỉ lệ áp dụng hiện tại (25-35% tòa soạn/phóng viên) cho thấy việc tích hợp AI sâu rộng trong báo chí Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn đầu. Điều này chỉ ra rằng mặc dù tầm nhìn rõ ràng, việc triển khai thực tế phải đối mặt với những trở ngại đáng kể liên quan đến cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực và đầu tư tài chính, đòi hỏi tiếp tục lập kế hoạch chiến lược và phân bổ nguồn lực.
Ông Nguyễn Quang Đồng - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS) - cũng cho rằng, tỉ lệ sử dụng AI cho nghiên cứu, tổng hợp dữ liệu, hoặc phục vụ bài toán kinh doanh và phân tích độc giả tại các cơ quan báo chí Việt Nam vẫn còn rất thấp, cho thấy một khoảng trống lớn trong việc khai thác tiềm năng chiến lược của AI. Để giải quyết tình trạng trên, Viện trưởng IPS đề xuất các cơ quan báo chí cần tiếp cận AI một cách tổng thể và có chiến lược, trọng tâm vào tác động của AI đến mô hình kinh doanh (thu hút, giữ chân độc giả, tạo nguồn thu). Điều này đòi hỏi lộ trình rõ ràng, đầu tư bài bản, ban hành chính sách nội bộ và xây dựng bộ quy tắc ứng xử về AI cho phóng viên, biên tập viên, đồng thời đặt ra yêu cầu về một quy tắc chung cho toàn ngành.
Đọc bài gốc tại đây.