Các hãng xe điện Trung Quốc chưa có hệ thống bán hàng ở châu Âu, hoặc chưa có lịch vận chuyển nên "nằm ì" ở cảng, gây tắc nghẽn.
Các chuyên gia ngành công nghiệp ôtô và cảng biển nói rằng những chiếc xe điện Trung Quốc xếp san sát là một trong những nguyên nhân chính gây ra rắc rối, với một số hãng xe đặt chỗ và mang xe đến mà không có lịch vận chuyển ra khỏi cảng. Bên cạnh đó, những hãng muốn đưa xe đi lại đang phải tìm cách đặt xe chuyên chở trong tình trạng thiếu tài xế và thiết bị di chuyển.
"Các nhà phân phối ôtô tăng cường sử dụng nơi để ôtô tại cảng như một kho hàng. Thay vì để xe tại các đại lý, họ gom chúng tại cảng biển", theo Port of Antwerp-Bruges - đơn vị quản lý cảng biển bận rộn nhất châu Âu nằm ở Zeebrugge, Bỉ. Mọi cảng đón nhận ôtô nhập khẩu đang vật lộn trong cảnh tắc nghẽn, người đại diện thêm.
Cảng biển Bremerhaven, Đức, nhìn từ trên cao, với ít nhất 70.000 chỗ đỗ ôtô. Ảnh: BLG
Một số chuyên gia trong ngành nói các hãng ôtô Trung Quốc không bán được xe ở châu Âu nhanh như dự tính nên "sử dụng các cảng biển như các bãi để xe", theo nhận xét của một quản lý chuỗi cung ứng ôtô.
Một số mẫu xe điện Trung Quốc đã nằm ở các cảng biển châu Âu đến 18 tháng, trong khi một số cảng đã yêu cầu các nhà nhập khẩu cung cấp dữ liệu về lịch trình chuyển xe đi. Một chuyên gia logistics ngành ôtô nói rằng nhiều xe sẽ còn nằm ở cảng cho đến khi được bán cho các nhà phân phối hoặc người dùng.
"Đó là sự hỗn loạn", một người tóm gọn tình hình đang diễn ra.
Cui Dongshu - Tổng thư ký Hiệp hội ôtô con Trung Quốc (CPCA) - nói rằng "việc vận chuyển vào trong các thị trường nội địa của châu Âu là việc khó (với các thương hiệu xe điện Trung Quốc)".
Nhấn mạnh việc các thương hiệu cần cải thiện dịch vụ sau bán hàng, Cui thêm: "Chúng ta cần thay đổi chiến thuật xuất khẩu ôtô, thứ sẽ ném chính chúng ta vào một tình huống bất lợi".
BLG Logistics - hãng điều hành cảng tiếp nhận ôtô tại Bremerhaven của Đức, cảng đông đúc thứ hai châu Âu đối với xe hơi - nói đã có trải nghiệm về thời gian nằm bãi dài hơn thế tại các nhà xưởng của hãng sau khi chính phủ Đức dừng các chính sách hỗ trợ mua xe điện vào tháng 12/2023.
Số xe điện nằm ở các cảng biển châu Âu thuộc những hãng xe Trung Quốc như BYD, Great Wall, Chery và SAIC. Những thương hiệu này đang lên kế hoạch tăng cường xuất khẩu đến châu Âu, vừa duy trì được hoạt động của các nhà máy ở Trung Quốc, vừa giúp vốn hóa tại thị trường chuộng xe điện.
Xuất khẩu ôtô của Trung Quốc trong năm 2023 cao hơn 58% so với năm trước. Trong 2 tháng đầu năm nay, những điểm đến hàng đầu của xe thuần điện, xe hybrid sạc điện và chạy khí hybro từ Trung Quốc gồm Bỉ, Anh, Đức và Hà Lan.
Ôtô nhập khẩu nằm xếp hàng san sát tại một cảng biển châu Âu. Ảnh: AD Ports Group
Wang Wentao - Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc - nói trong một cuộc gặp với các hãng xe Trung Quốc tại Paris, Pháp, hôm 7/4 rằng những cáo buộc về "năng suất dư thừa" là "không có căn cứ".
Tuy nhiên, nhiều thương hiệu Trung Quốc đang xây dựng các đội ngũ ở châu Âu từ số 0 và vật lộn với những thách thức thực tiễn về logistics. Với tư cách là "người mới" ở thị trường này, họ phải nỗ lực tìm kiếm những công ty vận tải dành ưu tiên cho đơn hàng của họ.
"Thiếu xe tải" là một "vấn đề rất phổ biến", một nguồn tin nhận xét về tình hình đang diễn ra, thêm rằng nhiều xe trong đó đã được "đặt trước bởi Tesla".
"Bất cứ thương hiệu mới nào cũng sẽ phải đối diện với vấn đề này, nếu bạn không có quy mô lớn, không có phương thức giao xe cơ bản, thì bạn không phải là khách hàng lớn của các hãng xe tải", người này thêm.
Tình huống này cũng tạo hiệu ứng dây chuyền lên những con tàu chưa dỡ hàng. Nhà điều hành tàu vận tải ôtô United European Car Carriers (UECC với trụ sở ở Oslo, Na Uy) nói họ đã trải qua "nhiều trải nghiệm đầy thất vọng" khi những con tàu bị trì hoãn tại cảng Livorno của Italy và cảng Piraeus của Hy Lạp do tắc nghẽn ở các điểm cảng cuối.
Tắc nghẽn cũng là sự đình đốn mới nhất đối với hệ thống vận tải ôtô toàn cầu. Ngành công nghiệp đã phải chật vật nhiều tháng qua trước tình trạng thiếu tàu hàng do lượng xe Trung Quốc xuất khẩu tăng.
Mỹ Anh (theo Financial Times)